دانلود رایگان مستند شورش علیه سازندگی

( روایت جنجالی از شورش های دهه 70 )

تیزر مستند :

نام مستند : شورش علیه سازندگی (Shooresh Alaihe Sazandegi)

کارگردان : مصطفی شوقی

تهیه کننده : مهدی مطهر

نویسنده :  مصطفی شوقی

گوینده : وحید رونقی

تدوین : محمد ثقفی

فیلمبردار : سامان مختاری

سال تولید : 1398

مدت : 85 دقیقه

صاحب اثر : سازمان رسانه ای اوج

یا

این چند مستند زیر هم خیلی جالبه حتما ببینید

مستند " شورش علیه سازندگی " (منتخب جشنواره فیلم عمار) که ساخت و پژوهش آن 2 سال به طول انجامیده است به شورش های اجتماعی دهه 70 در شهرهای مشهد و اسلامشهر می‌پردازد که تا الان با سانسور هایی در روایت همراه بوده است.

در این مستند سعی شده است که به بررسی علت های فشار اقتصادی و نابسامانی های بعد از جنگ در دهه هفتاد ، همزمان با ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی بپردازد، افرادی همچون احمد توکلی ، محمد هاشمی (برادر آیت الله هاشمی) و ... در این مستند به بیان نظرات خود پرداخته اند.

مختصری از مستند :

مستند با صحنه هایی از سخنرانی آقای هاشمی رفسنجانی شروع میشود که بیان میکنند : جمهوری اسلامی با تصمیم امام امت مبنی بر پذیرش قطعنامه فصل جدیدی شروع میشود.

فرمانده جنگ معمار صلح شد !

ایران از 8 سال پیش وارد جنگ ناخواسته با عراق شده بود که ویرانی های زیادی را به کشور تحمیل کرده بود ، بیش از هزار میلیارد دلار. در چنین شرایطی با درگذشت امام خمینی و رهبری آیت الله خامنه ای دولتی جدید ، رخ نمایی کرد و هاشمی در مسئولیتی بزرگتر به عنوان ریاست جمهوری برگزیده شد.

احمد توکلی

احمد توکلی : بعد از جنگ وقتی آقای هاشمی رئیس جمهور شد ، همه ما خوشحال شدیم از این که عنصری انقلابی و با نفوذ ، انتخاب شده است و دستوراتش بنابه فرض سیاست های بازسازی مورد تأیید امام بود.

محمد هاشمی (برادر آیت الله هاشمی)

محمد هاشمی : آقای هاشمی در شرایطی رئیس جمهور شدند که خزانه کشور خالی بود و در همان سال ها صدام کویت را گرفت و آمریکایی ها برای آزادسازی کویت حمله ای داشتند ، از طرفی نفت خیلی ارزان شد حدود 5 دلار.

میراث قبلی چیزی نبود جز خرابه های ناشی از جنگ ، شعار های به جامانده از عدالت و توسعه و نابسامانی مالی و اداری کشور ...

مرتضی الویری

مرتضی الویری (مشاور هاشمی) : طبعتاً در همچین شرایطی ما شاهد رشد نقدینگی بودیم ، منتهی در زمان میرحسین موسوی این تورم تحت کنترل بود و خودش را نشان نمیداد.

زمان بدی بود، کارخانجات از کار افتاده بود ، زیرساخت ها از بین رفته بود و تمام صنایع در حال رکود بود

علی جنتی

علی جنتی : آقای هاشمی همه تلاش را کرد و حتی از بیرون کشور جذب سرمایه کرد برای سازندگی لذا به همین دلیل به آن دوران سازندگی میگویند.

حالا دولت وقت قصد داشت که با آقای هاشمی رو به تعدیل اقتصادی بیاورد که هاشمی را به امیرکبیر زمان تبدیل میکرد.

استراتژی هاشمی تعامل بود که در سازمان های بین المللی به نفع ایران شد و توانست وام های خوبی را جذب کند.

خیلی ها میگویند که تیم اقتصادی دولت سازندگی را گروهی از تکنوکرات ها تشکیل میدادند ، مردانی که تحصیلات عالی دانشگاهی داشتند ، مثلث اقتصادی دولت با حضور محسن نور بخش در وزارت اقتصاد و دارایی ، محمد حسین عادلی در بانک مرکزی و البته مسعود روغنی زنجانی در کرسی سازمان برنامه و بودجه شکل گرفته بود.

دکتر فرشاد مومنی : این تیم وعده های بسیار دهان پر کن مطرح کرد و انتظارات خارق العاده ای ایجاد کردند.

دولت اما راه سختی داشت ، اینبار نیز هاشمی رفسنجانی از تریبون نماز جمعه استفاده کرد و وضع کشور را تشریح کرد و در مورد ارز و کالاها صحبت هایی داشت.

آقای هاشمی در دوران ریاست جمهوری‌شان با آقای موسوی همان کاری را کردند که آقای احمدی نژاد پس از ریاست جمهوری با ایشان کرد ، به محض اینکه ایشون رئیس جمهور شد توی خطبه نماز جمعه عنوان کردند که آنچه را که از دولت قبل تحویل گرفته اند را تحقیر کردند ، در صورتی که در زمان آقای موسوی کشور درگیر جنگ ، ترور و مجاهدین خلق بوده است.

دولت در دو سال اول هیچ مخالفی را پیش رو نداشت ، همه گروه های سیاسی چپ و راست با وی بودند و این باعث شد که تورم در سال 70 به 90 درصد کاهش یابد و رشد تولید ناخالص داخلی به 14 درصد برسد.

ماه عسل اقتصادی دولت در اواخر سال 70 به پایان رسید ، شوک های کوچک و بزرگ ، جامعه ایران را میلرزاند ، گروهی آن را ناشی از عوارض کوتاه مدت سیاست های تعدیل عنوان میکردند...

شورش در مشهد چطور آغاز شد ؟

آنچه انتظار میرفت در شرق ایران طلوع کرد ، خراسان و مشهد به دلیل جایگاه سیاسی و معنوی اش همیشه مهم بوده است ، حاشیه نشینی در مشهد به یک بحران تبدیل شده بود از طرفی فقر در استان به قدری بود که حدود 500 هزار نفر زیر پوشش کمیته امداد بودند.

این نارضایتی ها ثمره اش اعتراض بود و خشم اجتماعی که زمینه شورش را فراهم کرد . 9 خرداد 71 کوی طلاب مشهد بلوار طبرسی دوم جایی که تا حرم امام رضا (ع) کمتر از 5 کیلومتر فاصله دارد اما آن روزگار در حاشیه شهر بود ، غروب بود که جمعیتی خشمگین با تابوتی در دست به سوی شهر راه افتادند ، شورشی آغاز شد که در تاریخ 14 ساله انقلاب بی‌سابقه بود ، داستان از چه قرار بود؟

مردم که از زمان جنگ به دلیل رسیدگی ضعیف به روستاها به حاشیه مشهد کوچ کرده بودند و در آنجا هم بدون برنامه ریزی شهری سکنا گرفته بودند و شهرداری هم برای اعمال قانون جلوی ساخت و سازها را میگرفت ، تا اینکه شهرداری ، خانه ای را بر اساس ماده 100 مورد تخریب قرار گرفت که در همین خانه زن و بچه ای زیر آور کشته شدند و مردم خشمگین ، بلافاصله همین را بهانه کردند و جنازه ها روی در خانه گذاشتند و جمعیت پشت سرهمین جنازه راه افتاد ، 10 هزار نفر جمعیت به سمت مرکز شهر به حرکت افتاد...

اولین کلانتری را آتش زدند و کل سلاح های موجود را برداشتند و به سمت شهرداری حرکت کردند زیرا شهرداری را باعث این کار میدانستند ، سر راه در خیابان دریادل کلانتری دیگری را آتش زدند و سلاح های آنجا را هم برداشتند ، دادگستری چهارطبقه مشهد در آتش میسوخت ، بانک توسعه صادرات از طبقه 9 آن آتش زبانه میکشید ، اداره پست و تعاونی ها مصرف ادرات را غارت میکردند.

نهایت این ماجرا با تمام حاشیه هایش 3 روز به طول انجامید و استاندار وقت آن زمان علی جنتی در پخش زنده شبکه استانی بغضش ترکید و از مردم خواست اموال را نابود نکنند زیرا مالک آن شما هستید.

دولت از واقعه مشهد با عنوان شرارت نام میبرد و هدایت آن را توسط جریان ضد انقلاب میداند. البته این شورشی ها حرفه ای نبودند چون راه آهن ، فرودگاه و صدا و سیمای مشهد را تسخیر نکردند بلکه چون گرسنه بودند هرجا که میرسیدند را غارت میکردند.

این واقعه در روزنامه ها با احتیاط بررسی میشد و فقط به گفته های منابع رسمی اکتفا میکردند.

11 روز بعد 4 نفر به نام های جواد گنج خانلو ، غلامحسین پور شیرزاد ، علی صادقی و حمید جاوید پس از بررسی های سید ابراهیم رئیسی دادستان وقت تهران محاکمه و اعدام شدند.

سال بعد هاشمی در انتخابات ریاست جمهوری 72 رقبایی همچون احمد توکلی ، عبدالله جاسبی و رجبعلی طاهری داشت که کسب 63 درصد آرا دوباره رئیس جمهور شد. اما در این دوره محسن نوربخش لیدر اقتصادی هاشمی رأی اعتماد نیاورد.

در وضعیتی که ذخیره غله کشور بیش از 5 روز نبود و از طرفی نارضایتی نانواها .... از طرفی برنامه تعدیل و خصوصی سازی با استقراض از خارج و نهاد ها بین المللی ادامه یافت در سال 73 و 74 تورم به شدت بالا رفت و حتی رکود تاریخی 50 درصدی رسید.

شورش بزرگ در اسلامشهر چگونه آغاز شد ؟

سیزده بدر سال 74 که به پایان رسید ، صبح روز 14 فروردین دومین شورش بزرگ در حاشیه پایتخت ، اسلامشهر رخ داد که علت آن مشکلات حاشیه نشینی بود، ساکنان اکبرآباد اسلامشهر که اکثراً کارگران و کارمند بودند با بالا رفتن نرخ ماشین های شهری به یکباره کاسه صبر مردم لبریز و آتشفشان خشم آنها دوباره فعال شد و گفته شاهدان 50 هزار نفر به خیابان آمدند ، اما از این نارضایتی هیچ گزارشی منتشر نشد مطبوعات هم به اعلامیه های رسمی بسنده کردند.

هاشمی رفسنجانی که پشت فرمان جنبش سازندگی نشسته بود به عنوان یک سیاستمدار ذاتی و کسی که بحران های بسیاری را پشت سر گذاشته است به یکباره فرمان را چرخاند ، او حالا علیه برنامه هایش شورش کرده بود...

در سال آخر ریاست جمهوری وی که نزدیک به انتخابات میشود و از هر طرف و جناهی برای پیروز شدن در انتخابات عملکرد او را زیر سوال میبردند ، کنار گذاشتن سیاست تعدیل رفته رفته مشکلات را تا حدودی حل کرد اگر در سال 73 رشد اقتصادی کشور منفی شده بود در سال های بعد رشد اقتصادی اندکی جان گرفت و رشد تورم نصف شد.

هاشمی اگر چه از سیاست های محبوبش دست برداشت اما همیشه مخالفان سیاسی اش را مقصر میدانست او میراثی به جا گذاشت که در کنار همه پیچ و خم هایش و همه ارزش هایش شورشی به پا کرد علیه سازندگی...

نقد مستند :

1 - مستند ساز سعی داشته که بی طرفی و واقع نگاری را حفظ کند که با توجه به حساسیت های سیاسی واقعاً کاری دشوار است.

2 - مستند ، تصاویر و کلیپ های شورش شهرهای مشهد و اسلامشهر را پخش نمی‌کند که البته به خاطر نبود آرشیوی از این دو حادثه قابل توجیه است.

3 - یکی از نقطه ضعف های مستند این است که دوربین در کنار مسئولان است و نه در کنار مردم ، حتی در روایت های مستند هم از مسئولان مصاحبه میگیرد.

4 - محسن هاشمی فرزند آیت الله هاشمی ، در نظری روایت این مستند را منصفانه در جهت روایت تاریخ معاصر نام عنوان کرده است.

این مستند از زمان اکران ، بیش از 40 دانشگاه مطرح کشور درخواست اکران آن به ثبت رساندند دانشگاه هایی هچون شریف، تهران، علامه طباطبایی، امیر کبیر، شیراز، سمنان ، چمران اهواز و ...

مصطفی شوقی (کارگردان و نویسنده)